terakkiperver cumhuriyet fırkası
Halk Fırkası’nın Mustafa Kemal ve İsmet Beyin önderliğindeki köktenci kanadı, 1924 boyunca, Cumhuriyetin ilan edilme şekline karşı çıkmış olan Hüseyin Rauf önderliğindeki ılımlılar grubuna yönelik baskıyı artırdı.
Hükümetin, Yunanistan’dan gelen Müslümanları, Rumların terk etmek zorunda kaldıkları taşınmazlarına yerleştirme şekline dair bir tartışma, bölünmenin kesinleşmesine neden oldu. Bunun üzerine İsmet Paşa Meclisten güvenoyu istedi ve kolayca alınca Hüseyin Rauf’un çevresindeki 32 milletvekili partiden ayrıldı ve 17 Kasım’da Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu.
Bu yeni partinin “Cumhuriyet” sıfatını kullanacağı söylentisi, Halk Fırkası’nın isminin, Cumhuriyet Halk Fırkası olarak değiştirilmesine yol açtı.
Yeni parti, liberal nitelikte bir partiydi. Çoğunluk partisi gibi laik ve milliyetçi politikalardan yanaydı ancak onun köktenci, merkeziyetçi ve otoriter eğilimlerine karşı çıkıyordu.
Bu parti, adem-i merkeziyetçiliği, güçler ayırımını ve devrimci değişimden çok evrimci değişimi savunuyordu. Dış borçlanmayı gerekli sayan daha liberal bir ekonomi politikasına sahipti.
İsmet Beyin yerine, 21 Kasım’da çok daha uzlaşmacı olarak kabul edilen Ali Fethi (Okyar) getirildi. Bu önlemlerle, Cumhuriyet Halk Fırkası’ndan kitlesel kopuşların önüne geçildi.
Dahiliye Vekili Recep Peker’in güdümünde olan katı çizgideki bazı kişiler kabineye sokuldu ve 1925 başlarında köktenci kanat, İstanbul’da ve Doğu’da giderek halka dayalı bir örgütlenmeyi harekete geçiren muhalefetle başa çıkması için Ali Fethi’ye daha fazla yüklenmeye başladı.
Hükümetin, Yunanistan’dan gelen Müslümanları, Rumların terk etmek zorunda kaldıkları taşınmazlarına yerleştirme şekline dair bir tartışma, bölünmenin kesinleşmesine neden oldu. Bunun üzerine İsmet Paşa Meclisten güvenoyu istedi ve kolayca alınca Hüseyin Rauf’un çevresindeki 32 milletvekili partiden ayrıldı ve 17 Kasım’da Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu.
Bu yeni partinin “Cumhuriyet” sıfatını kullanacağı söylentisi, Halk Fırkası’nın isminin, Cumhuriyet Halk Fırkası olarak değiştirilmesine yol açtı.
Yeni parti, liberal nitelikte bir partiydi. Çoğunluk partisi gibi laik ve milliyetçi politikalardan yanaydı ancak onun köktenci, merkeziyetçi ve otoriter eğilimlerine karşı çıkıyordu.
Bu parti, adem-i merkeziyetçiliği, güçler ayırımını ve devrimci değişimden çok evrimci değişimi savunuyordu. Dış borçlanmayı gerekli sayan daha liberal bir ekonomi politikasına sahipti.
İsmet Beyin yerine, 21 Kasım’da çok daha uzlaşmacı olarak kabul edilen Ali Fethi (Okyar) getirildi. Bu önlemlerle, Cumhuriyet Halk Fırkası’ndan kitlesel kopuşların önüne geçildi.
Dahiliye Vekili Recep Peker’in güdümünde olan katı çizgideki bazı kişiler kabineye sokuldu ve 1925 başlarında köktenci kanat, İstanbul’da ve Doğu’da giderek halka dayalı bir örgütlenmeyi harekete geçiren muhalefetle başa çıkması için Ali Fethi’ye daha fazla yüklenmeye başladı.