öğrenilmiş çaresizlik

psikolojide Kazanılmış başarısızlık veya öğrenilmiş çaresizlik sendromu, canlının göstermiş olduğu tepkilerin sonuca ulaşmaması durumunda, sonucu değiştiremeyeceğine karşı oluşan inanç ile gelen bir ruh hâli durumudur. bir "vazgeçiş" safhasına geçiştir, deneme cesaretini kaybetmektir aslında. örneklendirmek gerekirse;

"yabani bir fil yavrusu yakalandığında kalın bir zincir ile kalın bir ağaca bağlanır. yavru fil kaçmaya çalışır ama kaçamaz, zamanla kaçma denemelerini bırakır. o ağaçtan hiçbir zaman kurtulamayacağına inanır. esareti öğrenmiştir artık. bu aşamaya gelen filin ayağındaki zinciri ağaçtan sökerek, onu bir odun parçasına bağlarlar. yavru fil her yürüyüşünde o odunun peşinden geldiğini, görünce hala o ağaca bağlı olduğunu ve hiçbir zaman bağlı olduğu ağaçtan kurtulamayacağını düşünerek kaçma girişiminde bulunmaz, çevrede dolanır ama kaçmaz.''